O urlopie okolicznościowym

Mówi się, że w pracy spędzamy większość swojego życia. Dlatego tak ważne jest, aby znać swoje prawa i wszelkie przysługujące nam dodatki. Jednym z nich jest tak ważny urlop okolicznościowy, który możemy otrzymać w przypadku śmierci i pogrzebu bliskiej osoby. Dzisiaj przyjrzymy się, na czym taki urlop polega i jakie są zasady jego przydzielania.

Śmierć i pogrzeb w świetle prawa

Urlop okolicznościowy to dodatkowy czas wolny przyznawany z powodu wyjątkowych wydarzeń w życiu pracownika. Dotyczy on takich sytuacji jak ślub, narodziny dziecka, ale również śmierć i pogrzeb bliskiej osoby. Choć urlop ten nie jest bezpośrednio wymieniony w Kodeksie pracy, jego przyznawanie reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku, dotyczące usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania zwolnień od pracy. 

Jak długo trwa urlop okolicznościowy?

W przypadku śmierci bliskiej osoby, ilość dni urlopu okolicznościowego zależy od stopnia pokrewieństwa. Pracownikowi przysługują dwa dni wolne, jeśli zmarł jego współmałżonek, dziecko, rodzic, ojczym lub macocha. W sytuacji śmierci rodzeństwa, dziadków, teściów lub osoby, którą pracownik się opiekował i utrzymywał, przysługuje jeden dzień urlopu. Ważne jest, aby dni te były bezpośrednio związane z datą zgonu lub pogrzebu. Oznacza to, że można wziąć jeden dzień wolnego zaraz po otrzymaniu informacji o śmierci, a drugi w dniu pogrzebu. Ważne jest również to, że taki urlop nie pomniejsza liczby dni przysługujących z tytułu urlopu wypoczynkowego i nie wpływa na wysokość wynagrodzenia.

Kto może z niego skorzystać?

Urlop okolicznościowy przysługuje wyłącznie pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę. Osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa o dzieło czy umowa zlecenie, nie mają prawa do takiego urlopu. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku praktykantów i stażystów, którzy również nie mogą skorzystać z tego rodzaju wolnego. Aby móc wybrać urlop okolicznościowy, pracownik musi złożyć wniosek do pracodawcy. Wniosek ten jest zazwyczaj dostępny u pracodawcy lub można go pobrać z Internetu. Dodatkowo pracownik powinien przedstawić akt zgonu, który służy jedynie do wglądu pracodawcy i nie powinien być przechowywany w aktach osobowych. Warto również pamiętać o tym, że pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego, pod warunkiem że pracownik złoży odpowiedni wniosek. Odmowa może nastąpić jedynie w sytuacji, gdy termin urlopu znacznie odbiega od daty pogrzebu. W innych przypadkach pracodawca jest zobowiązany udzielić wolnego.

Dwa dni na żałobę?

Strata bliskiej osoby to jedno z najtrudniejszych doświadczeń życiowych. Dwa dni wolnego mogą okazać się niewystarczające na przeżycie żałoby i uporanie się z emocjami. W takich sytuacjach warto rozważyć wzięcie dodatkowego urlopu wypoczynkowego lub skorzystanie z pomocy psychologicznej oferowanej przez pracodawcę, jeśli jest dostępna. Co ciekawe w niektórych krajach trwają prace nad zwiększeniem liczby urlopu okolicznościowego, aby dostosować je do potrzeb pracowników. Rosnąca świadomość na temat zdrowia psychicznego być może i w Polsce spowoduje dodanie kolejnych dni do puli urlopu okolicznościowego.